Mary Cassatt

Mary Cassatt
1844 – 1926

 

Mary Cassatt was een van de weinige vrouwen die een prominente plaats veroverde binnen het impressionisme. Haar werk toont de intimiteit van het dagelijks leven, vooral de band tussen moeders en kinderen, met een zeldzame combinatie van tederheid en kracht.

Cassatt brak met de verwachtingen van haar tijd en bewees dat vrouwen meer konden zijn dan muzen — ze konden zelf scheppers zijn. Ze schilderde vrouwen zoals zij zichzelf zagen: intelligent, bedachtzaam en vol waardigheid. In een kunstwereld die werd gedomineerd door mannen, bood zij een nieuw perspectief dat zowel persoonlijk als universeel was.

Haar schilderijen, prenten en pastels brachten een nieuwe gevoeligheid in de Franse schilderkunst. Ze stond haar mannelijke collega’s als gelijke naast zich, werkte nauw samen met Edgar Degas en werd een belangrijke brug tussen de Franse avant-garde en de opkomende Amerikaanse kunstscene. Cassatt was niet alleen een kunstenaar, maar ook een pleitbezorger van vrouwen in de kunst — modern, onafhankelijk en compromisloos in haar visie.

Vroege leven en opleiding

Mary Stevenson Cassatt werd geboren op 22 mei 1844 in Allegheny City, Pennsylvania, in een welgestelde familie. Haar vader was investeerder, haar moeder afkomstig uit een invloedrijke bankiersfamilie. Als kind bracht ze enkele jaren in Europa door, waar ze al vroeg kennismaakte met de grote meesters van de Italiaanse en Franse schilderkunst.

Na haar terugkeer in de Verenigde Staten begon ze op vijftienjarige leeftijd aan de Pennsylvania Academy of the Fine Arts in Philadelphia. Daar werd ze geconfronteerd met de beperkingen voor vrouwelijke studenten en het trage, academische onderwijssysteem. Gefrustreerd besloot ze in 1865 naar Parijs te vertrekken om zelfstandig te studeren.

 

Ontwikkeling en carrière

In Parijs volgde Cassatt privélessen bij Jean-Léon Gérôme en Charles Chaplin. Ze kopieerde werken in het Louvre en ontwikkelde haar technische precisie en kleurgevoel. In 1868 werd haar schilderij A Mandoline Player toegelaten tot de Parijse Salon — een belangrijke erkenning voor een jonge Amerikaanse vrouw.

Na een periode van tegenslagen en twijfel vond Cassatt haar artistieke richting toen ze in 1879 werd uitgenodigd door Edgar Degas om deel te nemen aan de impressionistische tentoonstellingen. Zijn gebruik van pastel, compositie en beweging inspireerde haar diep, maar ze ontwikkelde een geheel eigen stijl waarin de vrouwelijke ervaring centraal stond.

Ze schilderde niet de cafés of straten van Parijs, maar de huiselijke wereld van vrouwen: tedere momenten van rust, zorg en intimiteit. Cassatt’s werk gaf waardigheid en zelfbewustzijn aan een onderwerp dat zelden serieus werd genomen in de kunst van haar tijd.

 

Stijl en techniek 

Cassatt’s stijl is elegant, modern en psychologisch doordacht. Ze wist zachtheid en kracht te verenigen in haar penseelvoering.

Kenmerken van haar stijl:

  • Gebruik van pastel en olieverf voor zachte, stralende tonen.

  • Japanse invloed – vlakke composities, sterke contouren en patronen geïnspireerd door ukiyo-e.

  • Intimiteit en observatie – subtiele houdingen en blikken, vaak tussen moeder en kind.

  • Heldere lichtval die emotie en tederheid versterkt.

  • Compositie met nadruk op patronen, lijnen en balans in het vlak.

Cassatt’s techniek combineerde verfijning met eenvoud. Ze schilderde niet om te idealiseren, maar om te begrijpen – om de innerlijke wereld van vrouwen zichtbaar te maken.

Thema: De vrouw als kracht en zorg

Cassatt’s centrale thema was de vrouw – niet als object van bewondering, maar als zelfstandig en denkend wezen. Haar moeders en kinderen belichamen rust, vertrouwen en verbondenheid.

Ze toonde het alledaagse leven niet als banaliteit, maar als iets groots en universeels. In haar handen werd de huiselijke sfeer een bron van kracht. Cassatt gaf de vrouwelijke ervaring een stem – met verf in plaats van woorden.

 

Privéleven

Mary Cassatt bleef haar hele leven ongetrouwd en koos bewust voor haar kunstenaarschap. Ze had een hechte band met haar ouders en vooral met haar zus Lydia, die vaak model stond voor haar schilderijen. Lydia’s dood in 1882 raakte haar diep en inspireerde enkele van haar meest gevoelige werken.

Cassatt was bekend als onafhankelijk en soms fel. Ze maakte zich hard voor de positie van vrouwen in de kunst en steunde actief de vrouwenkiesrechtbeweging. In 1915 ontwierp ze een poster voor de campagne voor vrouwenstemrecht – een zeldzaam politiek gebaar van een impressionist.

 

Laatste jaren en dood

Rond 1910 begon Cassatt slecht te zien door diabetes en staar, wat haar dwong te stoppen met schilderen. Toch bleef ze betrokken bij de kunstwereld als mentor en adviseur van Amerikaanse verzamelaars, die dankzij haar Franse impressionistische werken ontdekten.

Ze bracht haar laatste jaren door op haar landgoed nabij Parijs, waar ze in 1926 op 82-jarige leeftijd overleed. Haar nalatenschap leeft voort in haar invloed op zowel vrouwelijke kunstenaars als de Amerikaanse kunstliefde voor het impressionisme.

 

Belangrijkste werken

  • A Mandoline Player (1868) – Haar eerste werk dat werd toegelaten tot de Parijse Salon.
  • The Child’s Bath (1893) – Een intiem meesterwerk waarin Japanse patronen en moederlijke tederheid samenvloeien.
  • The Boating Party (1893–94) – Een levendige compositie die kracht en geborgenheid combineert.
  • Woman Bathing (1891) – Een ode aan vrouwelijkheid en zelfzorg, met duidelijke Japanse invloeden.
  • The Coiffure (1891) – Een vrouw kamt haar haar in introspectieve rust; subtiel en modern tegelijk.

Interessante feitjes

Een vrouwelijke rebel
Cassatt moest haar vader overtuigen om naar Parijs te mogen. Hij verzette zich hevig — maar ze ging toch, met een chaperonne als begeleider.

De enige Amerikaanse impressionist
Ze was de enige Amerikaanse kunstenaar die volwaardig deelnam aan de impressionistische tentoonstellingen in Parijs.

Een complex partnerschap
Haar vriendschap met Degas was zowel inspirerend als gespannen. Ze bewonderden elkaars talent, maar botsten vaak over karakter en visie.

De vrouw achter het kiesrecht
Cassatt steunde de vrouwenkiesrechtbeweging en ontwierp een poster waarin moeder en kind symbool stonden voor kracht en gelijkheid.

Slechts één gedateerd werk
Van al haar schilderijen dateerde Cassatt er slechts één — Little Girl in a Blue Armchair (1878) — dat ze samen met Degas bewerkte.

Een geavanceerd printtalent
Cassatt experimenteerde met kleurenetsen op koper en ontwikkelde nieuwe technieken die geïnspireerd waren door Japanse houten prenten.

Verloren werk door de Grote Brand
Een deel van haar vroege werk dat ze in Chicago probeerde te verkopen werd vernietigd tijdens de Grote Brand van 1871.

Hond als vaste metgezel
In haar werk Little Girl in a Blue Armchair is een klein hondje te zien — een Brussels Griffon. Volgens bronnen kreeg ze deze hond zodat ze met hem de eenzaamheid van Parijs wat te boven zou komen.