Le fils de l'homme

Door: René Magritte
Stijl: Surrealism
Materiaal: Olieverf op canvas
Jaar: 1964
Afmeting: 116 cm × 89 cm

Het schilderij

Le fils de l’homme is een van de meest herkenbare en iconische kunstwerken van de 20e eeuw. Het schilderij toont een man in een grijs pak en bolhoed, die voor een lage stenen muur staat met daarachter een bewolkte lucht en een rustige zee. Zijn gezicht is grotendeels verborgen achter een zwevende, groene appel.

Hoewel het schilderij eenvoudig oogt, is het een krachtig symbool van Magrittes kenmerkende stijl: het combineren van alledaagse objecten met een mysterieuze, surrealistische twist. Het werk bevindt zich in een privécollectie en wordt zelden in het openbaar tentoongesteld, maar is wereldwijd bekend door talloze reproducties.

Achtergrond

René Magritte (1898–1967) was een sleutelfiguur in het surrealisme en bekend om zijn raadselachtige beelden waarin het gewone iets vreemds krijgt. Hij schilderde The Son of Man in 1964, relatief laat in zijn carrière, als een zelfportret. Het werk was oorspronkelijk bedoeld voor een particuliere verzamelaar, maar is uitgegroeid tot een van de beroemdste symbolen van zijn oeuvre.

Magritte zei zelf over het schilderij:

“Alles wat we zien, verbergt iets anders; we willen altijd zien wat verborgen is achter wat we zien.”

Deze uitspraak benadrukt de thematiek van het werk: de spanning tussen zichtbaarheid en verborgenheid.

Beschrijving en compositie

Het schilderij toont een man met een donker pak, witte boord en rode stropdas, staand voor een lage stenen balustrade. De horizonlijn is duidelijk zichtbaar en scheidt de kalme zee van een grijze, bewolkte lucht.

Bolhoed: Een kenmerkend motief in Magrittes werk; de man vertegenwoordigt de anonieme, moderne mens.
Groene appel: De zwevende appel bedekt bijna het hele gezicht van de man, waardoor zijn identiteit verborgen blijft.
Compositie: De figuur staat recht en symmetrisch, wat een gevoel van stabiliteit geeft, terwijl de surrealistische appel dat evenwicht verstoort.

Opvallend detail: Magritte liet bewust een deel van de ogen zichtbaar achter de appel, wat spanning creëert tussen wat de kijker mag zien en wat verborgen blijft.

Magritte liet bewust een deel van de ogen zichtbaar.

Symboliek en betekenis

Le fils de l’homme is een spel met perceptie en identiteit:

Verhulling en nieuwsgierigheid: Door het gezicht te verbergen, wekt Magritte nieuwsgierigheid op. Het schilderij suggereert dat we nooit alles van iemand kunnen zien of weten.
Religieuze associaties: De titel “Zoon des mensen” verwijst naar een Bijbelse uitdrukking, maar Magritte zelf waarschuwde tegen het zoeken naar één vaste interpretatie.
Appel als symbool: De appel kan worden gezien als een verwijzing naar het verhaal van Adam en Eva, een symbool van verleiding of kennis.
Surrealistische spanning: Het gewone (pak, hoed, muur) en het ongewone (zwevende appel) worden gecombineerd om het vertrouwde vreemd te maken.

Terugkerende motieven in Magrittes werk

De appel en de bolhoed komen vaker terug in Magrittes oeuvre en zijn uitgegroeid tot symbolen van zijn surrealistische visie:

Appels

The Listening Room (La Chambre d’Écoute, 1952): Een reusachtige appel vult een hele kamer, waardoor Magritte de schaal en de logica van ruimte volledig op zijn kop zet.
Belles Réalités (1964): Op een grote groene appel staat een kleine tafel met wit kleed, waarvan de poten de appel lijken te doorboren. Dit alles op een achtergrond van water.
Les Pommes Masquées (1966): Een stilleven met appels die mysterieuze maskers dragen, een speelse verwijzing naar verborgen identiteit.

Bolhoedfiguren

Golconda (1953): Een regen van mannen met bolhoed zweeft door de lucht boven een stad, een surrealistisch beeld van conformiteit en massa.
Le Chef d’Œuvre ou les Mystères de l’Horizon (1955): Drie identieke mannen met bolhoed staan in een nachtelijk landschap, elk met een eigen maan boven zich.
"L'Homme au chapeau melon (1964): Het schilderij toont een man in een pak en bolhoed, wiens gezicht wordt verborgen door een witte duif.

Deze herhalende motieven benadrukken Magrittes fascinatie voor herkenbaarheid en vervreemding: het alledaagse wordt steeds opnieuw gepresenteerd met een onverwachte twist, waardoor de kijker wordt gedwongen anders te kijken naar gewone objecten.

Hieronder zie je de afbeeldingen van deze schilderijen.

Stijl en techniek

Magritte gebruikte een strakke, realistische schildertechniek:

Glad oppervlak: Hij werkte zonder zichtbare penseelstreken, waardoor de objecten er bijna fotografisch uitzien.
Heldere kleuren en contrasten: De donkere kleding en de groene appel steken af tegen de zachte tinten van lucht en zee.
Surrealistische eenvoud: In tegenstelling tot de wilde fantasieën van andere surrealisten, koos Magritte voor een sobere, “koele” stijl die de vervreemding juist versterkt.

Invloed en ontvangst

Sinds zijn creatie is The Son of Man een cultureel icoon geworden. Het schilderij wordt vaak gezien als een symbool van de moderne mens, gevangen tussen anonimiteit en identiteit. Het beeld is talloze keren geciteerd en geparodieerd in populaire cultuur, van film en muziek tot reclame en mode. Voor velen is het hét herkenningspunt van Magrittes werk en een toegangspoort tot het surrealisme.

In het kort

Le fils de l’homme van René Magritte, geschilderd in 1964, is een surrealistisch zelfportret dat een man met bolhoed toont, wiens gezicht verborgen wordt door een zwevende groene appel. Het schilderij onderzoekt thema’s als identiteit, nieuwsgierigheid en verborgenheid, en is geschilderd in Magrittes karakteristieke realistische stijl. Hoewel het werk zich in een privécollectie bevindt, is het uitgegroeid tot een van de meest iconische schilderijen van de 20e eeuw en een blijvend symbool van het surrealisme.