Untitled door Robert Barry
Conceptionele Kunst
Periode: 1965- heden
Conceptuele schilderkunst is een stroming binnen de hedendaagse kunst waarbij het idee of concept achter het werk centraal staat, in plaats van de esthetische of technische uitvoering. In plaats van visueel indrukwekkende werken, richt conceptuele schilderkunst zich op het overbrengen van filosofische ideeën, maatschappelijk commentaar of intellectuele vraagstukken. De vorm kan minimalistisch of abstract zijn, en soms zelfs volledig afwezig, waarbij het idee zelf het kunstwerk vormt. Taal speelt vaak een belangrijke rol in deze kunstvorm, met woorden of zinnen die het concept verduidelijken. Kunstenaars zoals Joseph Kosuth gebruiken beelden, objecten en taal om de relatie tussen betekenis en waarneming te onderzoeken. Conceptuele schilderkunst breekt met traditionele opvattingen over kunst, waardoor de grens tussen kunst en het dagelijks leven vervaagt. De rol van de kunstenaar verandert hierdoor van ambachtsman naar bedenker, waarbij de uitvoering van het werk soms zelfs aan anderen kan worden overgelaten.
Kenmerken van Conceptionele Kunst
Primair gericht op ideeën
Het concept of de boodschap van het schilderij staat centraal, vaak boven het visuele uiterlijk. Het draait om wat het werk vertegenwoordigt of wil communiceren.
Minimale visuele presentatie
Hoewel er veel vrijheid is, zijn veel conceptuele schilderijen relatief eenvoudig qua vorm, met een minimaal gebruik van kleur, lijn en compositie. De eenvoud benadrukt vaak de essentie van het idee.
Gebruik van tekst
Veel conceptuele schilders integreren tekst in hun werken, of zelfs uitsluitend tekst, om een boodschap over te brengen. Dit kan dienen om het idee achter het werk direct uit te leggen of het concept te versterken.
Context speelt een grote rol
Conceptuele schilderkunst kan worden beïnvloed door de context waarin het werk wordt tentoongesteld. De ruimte waarin het zich bevindt, de sociale of politieke omstandigheden, en de manier waarop het werk wordt ervaren door toeschouwers zijn vaak van invloed op de betekenis van het werk.
The Location of 14 Points door Sol LeWitt uit 1975
Niet gericht op traditionele schildertechnieken
In tegenstelling tot andere stromingen waarbij technische vaardigheden zoals penseeltechnieken en kleurgebruik een grote rol spelen, ligt de nadruk bij conceptuele schilderkunst meer op de conceptuele waarde en minder op de technische uitvoering.
Invloed van andere kunststromingen
Conceptuele schilderkunst is beïnvloed door andere moderne kunststromingen zoals minimalisme, Dadaïsme en Fluxus, die ook vaak de nadruk leggen op het idee of de reactie van het publiek in plaats van traditionele schoonheidsidealen.
Earth to Earth Ashes to Ashes Dust to Dust door Lawrence Weiner uit 1970
One and Three Chairs door Joseph Kosuth uit 1965
Korte uitleg over Conceptionele Kunst
Belangrijke kunstenaars en hun werk
Joseph Kosuth:
Joseph Kosuth, een van de pioniers van conceptuele kunst en installatiekunst, begon in de jaren zestig met het creëren van op taal gebaseerde werken en het toepassen van toe-eigeningsstrategieën. In zijn werk onderzoekt hij voortdurend de manier waarop taal wordt geproduceerd en de rol die betekenis speelt binnen de kunst. Belangrijk werk van Kosuth is “One and Three Chairs”.
Sol LeWitt:
Sol LeWitt was een belangrijke figuur in de conceptuele kunst, waarbij hij geloofde dat het idee belangrijker was dan de daadwerkelijke uitvoering. Hij stelde dat een kunstenaar net als een architect zijn werk kon bedenken en de uitvoering aan anderen kon overlaten. Zijn werk varieerde van fysieke kunstwerken tot concepten die alleen in gedachten of processen bestonden.
Lawrence Weiner:
Ook Weiner speelde een belangrijke rol in de conceptionele kunst. Het werk van Weiner bestaat vaak uit woorden samen met de materialen die ze aanduiden. Hij beschouwde woorden als sculpturen die een fysieke aanwezigheid kunnen hebben.
Belangrijk werk van Weiner is “Wat op de tafel staat staat op de tafel”