Portret van Leonardo da Vinci door Lattanzio Querena
Leonardo da Vinci
1452-1519
Leonardo da Vinci was een van de meest veelzijdige en invloedrijke figuren uit de Renaissance, en wordt vaak beschouwd als het archetype van de "Renaissance-man" vanwege zijn talenten in tal van disciplines, waaronder schilderkunst, wetenschap, techniek, anatomie en architectuur.
Leonardo werd geboren op 15 april 1452 in het kleine dorpje Vinci, nabij Florence in Italië, als buitenechtelijk kind van Ser Piero, een notaris, en Caterina, een boerenvrouw. Omdat hij een onwettig kind was, kon hij geen formeel onderwijs volgen aan de universiteit, maar hij kreeg toch een goede opleiding in lezen, schrijven en wiskunde. Op jonge leeftijd toonde hij een opvallende nieuwsgierigheid naar de natuur en begon hij te tekenen en schilderen.
Op 14-jarige leeftijd werd Leonardo leerling van Andrea del Verrocchio, een belangrijke Florentijnse kunstenaar en beeldhouwer. Onder Verrocchio’s begeleiding leerde Leonardo verschillende technieken van schilderen, beeldhouwen en technische vaardigheden.
Carrière in Florence en Milaan
Leonardo begon zijn carrière in Florence, waar hij snel bekendheid verwierf vanwege zijn artistieke talenten. Zijn vroege werken, zoals "De Annunciatie" en "De Aanbidding der Wijzen", toonden al zijn indrukwekkende beheersing van perspectief, licht en anatomie.
In 1482 vertrok hij naar Milaan, waar hij in dienst trad van Ludovico Sforza, de hertog van Milaan. Hier werkte Leonardo niet alleen als schilder, maar ook als ingenieur, ontwerper en militaire architect. Tijdens zijn tijd in Milaan voltooide hij een van zijn beroemdste werken, "Het Laatste Avondmaal" (ca. 1495-1498), geschilderd in het klooster van Santa Maria delle Grazie.
Naast zijn artistieke werk wijdde hij veel tijd aan wetenschappelijk onderzoek. Zijn notitieboeken staan vol met gedetailleerde studies over anatomie, biologie, hydraulica, mechanica en aerodynamica. Leonardo was gefascineerd door hoe dingen werkten, van de werking van het menselijk lichaam tot de werking van machines. Hij ontwierp ook verschillende machines, zoals vliegmachines, wapens en bruggen, hoewel veel van zijn ontwerpen pas eeuwen later haalbaar zouden worden.
Later Leven en Werk
Na de val van Ludovico Sforza in 1499 keerde Leonardo terug naar Florence, waar hij in 1503 begon aan een van zijn meest iconische schilderijen, "De Mona Lisa". Dit schilderij, dat bekend staat om het mysterieuze glimlachje van de geportretteerde vrouw en de baanbrekende techniek van sfumato (een schildertechniek waarbij contouren vaag worden gemaakt om zachte overgangen tussen kleuren te creëren), is uitgegroeid tot een van de beroemdste kunstwerken ter wereld.
Tijdens deze periode deed hij ook belangrijke bijdragen aan de studie van menselijke anatomie door dissecties, het zorgvuldig opensnijden en onderzoeken van een menselijk lichaam om de interne structuren, zoals organen, spieren en botten, te bestuderen, uit te voeren en gedetailleerde schetsen te maken van het menselijk lichaam. Zijn observaties over de spierstructuur, de bloedsomloop en andere aspecten van de anatomie waren ver vooruit op zijn tijd.
Laatste Jaren
In 1516 verhuisde Leonardo naar Frankrijk op uitnodiging van koning Frans I, die hem benoemde tot "eerste schilder, ingenieur en architect van de koning". Hij vestigde zich in het Château du Clos Lucé, vlak bij het koninklijk paleis in Amboise, waar hij de laatste drie jaar van zijn leven doorbracht. Ondanks zijn gevorderde leeftijd en gezondheidsproblemen bleef hij actief, waarbij hij advies gaf over diverse technische en architectonische projecten.
Leonardo da Vinci stierf op 2 mei 1519 in Amboise. Hij werd begraven in de kapel van Saint-Hubert, die zich op het terrein van het koninklijk kasteel van Amboise bevindt.
Erfenis
Leonardo da Vinci’s nalatenschap is immens. Hij combineerde kunst en wetenschap op een manier die zijn tijd ver vooruit was. Hoewel hij in zijn tijd bekend was als een groot kunstenaar, werd zijn wetenschappelijk werk pas veel later volledig gewaardeerd. Zijn notitieboeken, gevuld met schetsen en ideeën over anatomie, technologie en natuurwetenschappen, worden nog steeds bestudeerd door wetenschappers en historici.
Leonardo’s schilderijen, zoals "De Mona Lisa" en "Het Laatste Avondmaal", worden beschouwd als meesterwerken van de westerse kunst, terwijl zijn uitvindingen en ontwerpen de basis legden voor veel moderne technologieën. Zijn werk belichaamt de geest van de Renaissance, een tijdperk waarin nieuwsgierigheid, wetenschap en creativiteit hand in hand gingen.
Interessante feitjes
Hij heeft maar 17 schilderijen nagelaten
Leondardo da Vince schilderde wel veel maar maakte de schilderijen meestal niet af of vernietigde ze als hij niet helemaal tevreden was. Daarom zijn er nu nog maar zeventien schilderijen van hem bewaard gebleven.
De anatomist
Leonardo's fascinatie voor het menselijk lichaam ging verder dan kunst. Hij ontleedde lichamen en maakte uiterst gedetailleerde schetsen van spieren, organen en botten. Zijn anatomische tekeningen, die nu in zijn notitieboeken zijn bewaard, laten een uitzonderlijk inzicht in de menselijke anatomie zien, ver vooruit op zijn tijd.
Hij schreef in spiegelbeeld
Leonardo, die linkshandig was, schreef in spiegelschrift. Hierbij begon hij aan de rechterkant van de pagina en werkte hij naar links. Men vermoed dat hij dit deed om zo geen vlekken op zijn handen te krijgen van de natte inkt. Alleen als hij teksten bedoeld voor anderen schreef, gebruikte hij de normale schrijfwijze.
Briljante uitvindingen
Leonardo ontwierp technologieën die hun tijd ver vooruit waren, zoals vroege versies van helikopters, parachutes, tanks en zelfs een basismodel van een machinegeweer. Zijn schetsen vormden de blauwdruk voor vele technologische ontwikkelingen die eeuwen later werkelijkheid werden. Hoewel zijn uitvindingen tijdens zijn leven nooit werden gebouwd, waren ze voorlopers van de moderne luchtvaart.
Zijn IQ wordt geschat tussen de 180 en 190.
Uiteraard heeft er nooit een officiële test plaatsgevonden. Zijn IQ wordt wereldwijd geschat op hoog en dit heeft alles te maken met dat Leonardo da Vinci zich niet beperkte tot één vakgebied. Als een ware 'renaissance-man' had hij een enorme passie voor alle wetenschappelijke disciplines. En dat alles leerde hij door zelfstudie! Hij was onder andere schilder, beeldhouwer, architect, musicus, wiskundige, uitvinder, technicus, anatoom, geoloog, cartograaf, botanicus en schrijver.
De Codex Leicester
Leonardo's notitieboeken, bekend als codices, bevatten zijn ideeën, uitvindingen en observaties. De Codex Leicester, geschreven rond 1510, is een verzameling van zijn gedachten, geschreven in spiegelschrift, over onderwerpen als astronomie en waterstromen, wat zijn brede intellectuele interesses illustreert. Dit waardevolle document werd in 1994 voor meer dan 30 miljoen dollar gekocht door Bill Gates.
Geen kinderen
Leonardo da Vinci is nooit getrouwd geweest en heeft ook geen kinderen nagelaten. Het schijnt zelfs dat hij nooit een intieme relatie heeft gehad met een vrouw. Er gaan geruchten dat hij homoseksueel was.