Claude Monet
Claude Monet
1840–1926
Claude Monet was een Franse schilder en een van de belangrijkste grondleggers van het impressionisme, een kunststroming die zich richtte op het weergeven van de vluchtige effecten van licht en kleur in de natuur. Monet's werk wordt gekenmerkt door losse penseelstreken, levendige kleuren en een nadruk op de veranderlijkheid van het licht op verschillende momenten van de dag. Hij is vooral bekend om zijn serie werken van waterlelies, de tuin van Giverny, en de beroemde schilderijen van de kathedraal van Rouen.
Claude Oscar Monet werd geboren op 14 november 1840 in Parijs, maar hij groeide op in Le Havre, een kustplaats in Normandië. Op jonge leeftijd toonde hij al een talent voor tekenen en stond hij bekend om zijn karikaturen. Hoewel zijn vader wilde dat hij de familiewinkel zou overnemen, koos Monet ervoor om kunst te studeren.
Opleiding
Hij begon zijn formele opleiding bij de lokale kunstenaar Jacques-François Ochard en later bij de kunstschilder Eugène Boudin, die hem introduceerde in het schilderen in de buitenlucht ("en plein air"), wat cruciaal zou worden voor Monet's artistieke ontwikkeling.
In 1859 verhuisde Monet naar Parijs om zijn artistieke carrière verder te ontwikkelen. Hij sloot zich aan bij de kunstacademie Académie Suisse en raakte bevriend met verschillende jonge kunstenaars, waaronder Pierre-Auguste Renoir, Frédéric Bazille en Alfred Sisley. Samen ontwikkelden zij een nieuwe schilderstijl die brak met de traditionele academische kunst van hun tijd.
Ontstaan van het Impressionisme
Het ontstaan van het impressionisme kan worden teruggevoerd op Monet's schilderstijl en die van zijn collega's in de jaren 1860 en 1870. In plaats van gladde, gedetailleerde schilderijen die de werkelijkheid precies weergaven, maakten ze werken met losse penseelstreken en gebruikten ze ongewone perspectieven om een "impressie" van een moment vast te leggen. In 1874 organiseerden Monet en zijn mede-avant-gardekunstenaars een gezamenlijke tentoonstelling die een revolutie in de kunstwereld teweegbracht.
Een van de werken die Monet in deze tentoonstelling presenteerde was "Impression, soleil levant" (1872), een schilderij van de haven van Le Havre bij zonsopgang. De titel van dit schilderij werd later door critici gebruikt om de nieuwe kunststijl te beschrijven als "impressionisme", aanvankelijk bedoeld als een spottende term. Maar Monet en zijn tijdgenoten namen de naam over en de stroming zou een van de meest invloedrijke in de kunstgeschiedenis worden.
Belangrijke Fasen in Monet's Carrière
Monet's carrière kan worden onderverdeeld in verschillende fasen, die elk gekenmerkt worden door specifieke onderwerpen en stijlen:
- Vroege Periode (1860s–1870s): In deze periode schilderde Monet veel landschappen, stadstaferelen en taferelen uit het dagelijkse leven, vaak in samenwerking met kunstenaars zoals Renoir en Bazille. Een belangrijk werk uit deze tijd is "La Femme à la Robe Verte" (1866), een portret van zijn latere vrouw Camille Doncieux.
- Argenteuil (1870s): Na de Frans-Duitse Oorlog verhuisde Monet naar Argenteuil, een schilderachtige stad langs de Seine. Dit was een cruciale fase waarin Monet veel van zijn meest iconische impressionistische werken schilderde, waaronder "La Gare Saint-Lazare" (1877) en "Veld met klaprozen" (1873). Hier verfijnde hij zijn gebruik van kleur en licht.
- Giverny en de Seriewerken (1880s–1926): In 1883 vestigde Monet zich in Giverny, waar hij een groot deel van de rest van zijn leven doorbracht. Hier legde hij een uitgebreide tuin aan, die een onuitputtelijke inspiratiebron zou worden voor zijn schilderijen. Monet begon ook te werken in series, waarbij hij hetzelfde onderwerp op verschillende momenten van de dag en in verschillende seizoenen schilderde. Bekende series zijn de schilderijen van de kathedraal van Rouen, de hooibergen en de Waterlelies.
De waterlelies uit zijn tuin in Giverny vormen wellicht zijn beroemdste en meest indrukwekkende serie werken. Hij schilderde tientallen doeken van de vijver, waarbij hij speelde met de reflectie van het licht op het water en de veranderende kleuren van de bloemen en het omringende landschap. Deze werken markeren een belangrijk moment in de ontwikkeling van de abstracte kunst.
Monet's Persoonlijke Leven en Invloed van zijn Gezondheid
Monet's persoonlijke leven werd gekenmerkt door zowel succes als tragedie. Zijn eerste vrouw, Camille Doncieux, met wie hij twee zonen had, stierf in 1879. Na haar dood trouwde hij met Alice Hoschedé, de weduwe van een kunsthandelaar. Monet leed in zijn latere jaren aan cataract, wat zijn zicht ernstig beïnvloedde en zijn schilderstijl veranderde. Ondanks zijn verslechterende gezondheid bleef hij werken aan zijn schilderijen, vaak met dikke penseelstreken en een steeds grotere nadruk op kleur en licht.
Overlijden en Nalatenschap
Claude Monet overleed op 5 december 1926 op 86-jarige leeftijd in Giverny. Hij werd begraven op het kerkhof van de kerk in Giverny. Zijn huis en tuin in Giverny zijn nu een museum en trekken jaarlijks duizenden bezoekers die het werk en de inspiratiebron van een van de grootste schilders van de 19e en vroege 20e eeuw willen zien.
Monet's invloed op de kunstwereld is enorm. Zijn experimenten met kleur, licht en compositie openden de deur voor veel moderne kunstenaars, en zijn werk heeft de weg bereid voor stromingen zoals het post-impressionisme en het abstracte expressionisme. Zijn serie werken, zoals de waterlelies en de kathedraal van Rouen, worden beschouwd als meesterwerken van de moderne kunst en zijn te zien in belangrijke musea over de hele wereld, waaronder het Musée d'Orsay in Parijs en het Museum of Modern Art in New York.
Monet's unieke benadering van de natuur en zijn voortdurende experimenten met het vastleggen van het vluchtige licht hebben hem een van de meest geliefde en invloedrijke kunstenaars in de kunstgeschiedenis gemaakt.
Interessante feitjes
Monet was bijna karikaturist geworden
Toen Monet jong was, stond hij bekend om zijn talent voor het maken van karikaturen van leraren en lokale inwoners in Le Havre, de stad waar hij opgroeide. Hij verkocht deze tekeningen zelfs, wat zijn eerste commerciële kunstsuccessen waren. Pas later, onder invloed van de schilder Eugène Boudin, besloot Monet zich volledig op het schilderen van landschappen te richten.
Hij had een grote passie voor tuinieren
Monet was niet alleen een meester in de schilderkunst, maar ook een gepassioneerde tuinier. Zijn tuin in Giverny, die hij zelf ontwierp en verzorgde, was een grote inspiratiebron voor zijn latere werken. Hij besteedde veel tijd en geld aan het creëren van de perfecte omgeving om te schilderen, inclusief het beroemde waterlelievijver, de Japanse brug, en verschillende exotische planten. Hij noemde zijn tuin zelfs zijn “meesterwerk”.
Hij weigerde ooit zijn kunst te verkopen aan de Franse overheid
Hoewel Monet's werk na verloop van tijd veel erkenning kreeg, was hij in het begin vaak kritisch op zijn eigen kunst en op de Franse overheid. Toen hij werd benaderd om een schilderij te verkopen aan de Franse overheid, weigerde hij omdat hij zich niet gewaardeerd voelde door de officiële kunstinstellingen die zijn werk jarenlang hadden genegeerd.
Monet hield van de zee
Monet groeide op in Le Havre, een kustplaats in Normandië, en had een diepe liefde voor de zee. Dit was een belangrijke inspiratiebron voor veel van zijn werken, zoals zijn beroemde “Impression, soleil levant”. Hij schilderde vaak schepen, havens en het weer dat voortdurend veranderde langs de kust. Hij hield van het observeren van de zee en nam vaak boottochten om de beweging van het water en het licht vast te leggen.
Hij was een echte perfectionist
Monet was berucht om zijn perfectionisme en geduld met zijn schilderijen. Soms vernietigde hij doeken waar hij niet tevreden over was. Er zijn verhalen over hoe hij op latere leeftijd in zijn tuin in Giverny werkte en gefrustreerd raakte over het licht, waarbij hij schilderijen afbrak of opnieuw begon als het effect van het licht niet naar wens was.
"Impression, soleil levant" gaf naam aan het impressionisme
De term "impressionisme" ontstond toen kunstcriticus Louis Leroy de tentoonstelling van Monet en zijn collega's in 1874 bezocht. Hij gaf een negatieve recensie over het schilderij "Impression, soleil levant", waarin hij de term "impression" spottend gebruikte. Ironisch genoeg werd deze naam overgenomen en groeide uit tot de naam van een van de belangrijkste kunststromingen uit de 19e eeuw.
Hij hield van Japanse kunst
Monet was een verzamelaar van Japanse prenten, een vorm van ukiyo-e kunst. Hij had meer dan 200 Japanse prenten in zijn bezit, en de invloed van deze kunstvorm is duidelijk te zien in zijn werk. Zijn liefde voor Japanse kunst komt tot uiting in zijn tuinen en schilderijen, zoals de beroemde Japanse brug over zijn waterlelievijver in Giverny.
Monet leed aan staar
In de laatste jaren van zijn leven leed Monet aan ernstige staar (cataract), wat zijn zicht en schilderstijl beïnvloedde. Zijn kleurwaarneming veranderde drastisch, wat duidelijk te zien is in zijn latere schilderijen, waarin kleuren soms donkerder en waziger lijken. Na een operatie om zijn staar te behandelen, kon Monet weer helder zien en werkte hij opnieuw met levendigere kleuren.
Hij had een grote liefde voor het eten van eenden
Monet hield van eten en was een fervent liefhebber van de Franse keuken. Hij had zelfs een privé-kok en hield uitgebreide receptenschriften bij. Een van zijn favoriete gerechten was gebraden eend, en hij stond bekend om het geven van uitgebreide diners voor vrienden en collega-kunstenaars in zijn huis in Giverny. Monet was niet alleen een meester in schilderen, maar ook in het genieten van de verfijnde Franse levensstijl.
Monet werkte samen met andere impressionisten om hun eigen tentoonstellingen te organiseren
Monet en andere impressionisten zoals Renoir, Degas en Pissarro kregen niet veel kansen binnen de traditionele kunstinstellingen zoals de Parijse Salon. Daarom besloten ze hun eigen tentoonstellingen te organiseren, wat leidde tot de eerste Impressionistische tentoonstelling in 1874. Dit was een revolutionaire zet die hen in staat stelde hun werk aan het publiek te tonen zonder de beperkingen van de traditionele kunstwereld.