Georgia o'Keeffe in haar jonge jaren (foto door Alfred Stieglitz)

 

Georgia O'Keeffe
1887 - 1986

 

Georgia Totto O’Keeffe werd geboren op 15 november 1887 op een boerderij in Sun Prairie, Wisconsin. Ze was de tweede van zeven kinderen en groeide op in een hechte familie waar kunst en creativiteit werden aangemoedigd. Op jonge leeftijd wist ze al dat ze kunstenaar wilde worden.

Na haar middelbare school begon ze haar studie aan de School of the Art Institute of Chicago en later aan de Art Students League in New York. Hoewel ze technisch uitblonk, voelde ze zich beperkt door de rigide academische aanpak. Tijdens haar jaren als kunstlerares begon ze te experimenteren met abstractie, geïnspireerd door de vernieuwende ideeën van Arthur Wesley Dow, die compositie, balans en persoonlijke expressie centraal stelde.

In 1916 werden haar houtskooltekeningen opgemerkt door Alfred Stieglitz, een invloedrijke fotograaf en galeriehouder in New York. Dit betekende het begin van haar doorbraak in de kunstwereld.

Opleiding en ontwikkeling

O’Keeffe’s artistieke opleiding begon in Chicago en New York, waar ze klassieke schildertechnieken leerde. Toch voelde ze zich gevangen door het accent op imitaties van de werkelijkheid. De kennismaking met de ideeën van Arthur Wesley Dow bracht verandering. Zijn nadruk op harmonie en persoonlijke expressie inspireerde haar om de conventies los te laten en haar eigen stem te vinden.

Tijdens haar jaren als lerares in Texas ontdekte ze de kracht van eenvoud en expressieve vormen. De uitgestrekte vlaktes en intense kleuren van het landschap beïnvloedden haar werk diepgaand en legden de basis voor haar latere stijl.

 

Relatie met Alfred Stieglitz

Alfred Stieglitz speelde een sleutelrol in de carrière van Georgia O’Keeffe. Nadat hij in 1916 voor het eerst haar werk had tentoongesteld, groeide er een artistieke en persoonlijke relatie. Stieglitz was twintig jaar ouder en aanvankelijk getrouwd, maar scheidde en trouwde in 1924 met O’Keeffe.

Hun samenwerking was intens en vruchtbaar. Stieglitz promootte haar werk onvermoeibaar, organiseerde tentoonstellingen en maakte haar bekend bij een breed publiek.

Hun huwelijk kende liefde en bewondering, maar ook spanningen: Stieglitz worstelde met haar onafhankelijkheid en groeiende succes, terwijl O’Keeffe vastbesloten was haar eigen pad te volgen.

Ondanks de complexiteit was hun relatie bepalend voor de ontwikkeling van beiden. Stieglitz gaf haar een podium en een stem in de kunstwereld, terwijl O’Keeffe hem inspireerde tot een van de meest uitgebreide fotografische projecten van de twintigste eeuw.

 

Leven in New Mexico

Vanaf 1929 bezocht O’Keeffe regelmatig New Mexico. Het landschap met zijn rode rotsen, uitgestrekte woestijnen en stille luchten werd haar ultieme bron van inspiratie. Na de dood van Stieglitz in 1946 vestigde ze zich er definitief.

Ze kocht twee huizen die een belangrijke rol speelden in haar leven en kunst. Ghost Ranch, met zijn dramatische kliffen en valleien, bood haar oneindige onderwerpen voor haar schilderijen. Tijdens wandelingen verzamelde ze botten en schedels van dieren, die ze in haar werk opnam als symbolen van duurzaamheid en verbondenheid met de natuur.

Later kocht ze een adobe-huis in Abiquiú, dat ze volledig restaureerde. De strakke lijnen en geometrische vormen van de adobe-architectuur pasten perfect bij haar esthetiek. De binnenplaats en deuren van het huis werden vaak thema’s in haar schilderijen.

Het leven in New Mexico gaf O’Keeffe een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Haar schilderijen uit deze periode tonen de grootsheid en eenvoud van de woestijn en behoren tot haar meest iconische werken. New Mexico werd uiteindelijk meer dan een woonplaats: het werd haar muze en haar erfenis.

Stijl en thematiek

Georgia O’Keeffe vond haar inspiratie in de natuur. Haar bekendste werken zijn de monumentale close-ups van bloemen, die ze zo groot uitbeeldde dat ze bijna abstract werden. Daarnaast schilderde ze stadsgezichten, bergen, woestijnen, rotsen en dierenbotten.

Haar stijl kenmerkt zich door een combinatie van realisme en abstractie. Ze vereenvoudigde vormen, gebruikte intense kleuren en creëerde composities die de essentie van haar onderwerpen vastlegden. Haar werk wordt vaak in verband gebracht met sensualiteit en vrouwelijke symboliek, al wees ze dergelijke interpretaties zelf van de hand.

 

Techniek en werk

  • O’Keeffe werkte met olieverf, aquarel, houtskool en grafiet.

  • Haar composities waren vaak minimalistisch, met sterke contouren en een helder kleurgebruik.

  • Ze gebruikte close-ups en vergrotingen om haar onderwerpen monumentaal te maken.

  • In haar latere jaren, toen haar zicht verslechterde, schakelde ze over op andere media en werkte ze met assistenten om haar visie te realiseren.

 

Belang en invloed

Georgia O’Keeffe wordt gezien als een pionier van het Amerikaanse modernisme. Haar kunst verruimde de mogelijkheden van schilderkunst: van loutere weergave naar persoonlijke interpretatie en emotie.

Ze werd een rolmodel voor vrouwelijke kunstenaars die haar onafhankelijkheid en artistieke moed bewonderden. Haar werk gaf een iconische status aan de landschappen van New Mexico en veranderde de manier waarop de natuur in de Amerikaanse kunst werd verbeeld.

Nalatenschap

Na haar dood in 1986 liet O’Keeffe een omvangrijke nalatenschap na. Haar huizen in Ghost Ranch en Abiquiú zijn tegenwoordig belangrijke culturele erfgoederen. Het Georgia O’Keeffe Museum in Santa Fe bewaart en toont een groot deel van haar oeuvre.

Ze wordt vaak de “moeder van de Amerikaanse modernistische kunst” genoemd. Haar vermogen om schoonheid te vinden in eenvoud, conventies te doorbreken en een eigen artistieke taal te ontwikkelen, maken haar tot een van de meest invloedrijke kunstenaars van de twintigste eeuw. Haar schilderijen blijven tijdloos, inspirerend en geliefd.

 

Interessante feitjes

Een vroege roeping
O’Keeffe besloot al op haar tiende dat ze kunstenaar wilde worden.

Bloemen zijn niet alles
Hoewel ze beroemd is om haar monumentale bloemenschilderijen, vormen die slechts een klein deel van haar oeuvre. Van de ruim 2000 werken zijn er maar zo’n 200 bloemen; de rest zijn landschappen, botten, schelpen en abstracties.

Geen verborgen symboliek
Critici zagen in haar bloemen vaak vrouwelijke vormen, maar O’Keeffe wees dit altijd resoluut af. Voor haar waren bloemen gewoon bloemen – niets meer en niets minder.
Van Wisconsin naar New Mexico
Ze werd geboren op een boerderij in Wisconsin en woonde later in Chicago, New York, Virginia en Texas. Pas na de dood van Alfred Stieglitz in 1946 vestigde ze zich definitief in New Mexico.

Schilderen in een auto
O’Keeffe bouwde een draagbaar atelier in haar Model A Ford. Ze draaide de passagiersstoel om en gebruikte de achterbank als ezel, zodat ze beschut tegen de zon en insecten in de woestijn kon schilderen.

Liefdesbrieven zonder einde
Samen met Alfred Stieglitz schreef ze meer dan 25.000 pagina’s aan brieven – een van de meest omvangrijke correspondenties in de kunstgeschiedenis. Ze schreven elkaar meerdere keren per dag en de brieven telde soms meer dan 40 pagina's

De controversiële foto’s
Stieglitz maakte meer dan 300 foto’s van O’Keeffe, waaronder intieme naakten. Deze serie veroorzaakte destijds veel ophef en maakte haar niet alleen beroemd als schilder, maar ook als muze.

 

Recordbedrag voor een bloem
In 2014 werd haar schilderij Jimson Weed/White Flower No. 1 geveild voor ruim 44 miljoen dollar – destijds het duurst verkochte kunstwerk ooit van een vrouwelijke kunstenaar.

 

Van penseel naar beitel
Toen haar zicht in de jaren zeventig sterk achteruitging, stopte ze niet met creëren. Ze schakelde over op beeldhouwkunst en bleef zo tot op hoge leeftijd actief.